Քիմիա

Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը ցույց է տալիս, թե տվյալ նյութի մոլեկուլի զանգվածը քանի անգամ է մեծ Զանգվածի ատոմային միավորից (ԶԱՄ)։ Այն նշանակում են Mr-ով։

Հաշվիր յուրաքանչյուր նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը։

• HCl – աղաթթու
• Mr(HCl)=Ar(H)+Ar(Cl)=1+35,5=36,5
• H₂SO₄ – ծծմբաթթու
• Mr(H2SO4)=2Ar(H)+Ar(S)+4Ar(O)=2+32+64=98
• HNO₃ – ազոտաթթու
• Mr(HNO3)=Ar(H)+Ar(N)+3Ar(O)=1+14+48=63
• H₂CO₃ – ածխաթթու
• Mr(H2CO3)=2Ar(H)+Ar(C)+3Ar(O)=2+12+48=62
• NaOH – նատրիումի հիդրօքսիդ
• Mr(NaOH)=Ar(Na)+Ar(O)+Ar(H)=23+16+1=40
• KOH – կալիումի հիդրօքսիդ
• Mr(KOH)=Ar(K)+Ar(O)+Ar(H)=39+16+1=56
• Ca(OH)₂ – կալցիումի հիդրօքսիդ
• Mr(Ca(OH)2)=Ar(Ca)+2Ar(O)+2Ar(H)=40+32+2=74
• Al(OH)₃ – ալյումինի հիդրօքսիդ (ամֆոտեր)
• Mr(Al(OH)3)=Ar(Al)+3Ar(O)+3Ar(H)=27+48+3=78
• NaCl – նատրիումի քլորիդ
• Mr(NaCl)=Ar(Na)+Ar(Cl)=23+35,5=58,5
• KNO₃ – կալիումի նիտրատ
• Mr(KNO3)=Ar(K)+Ar(N)+3Ar(O)=39+14+48=101
• CaCO₃ – կալցիումի կարբոնատ
• Mr(CaCO3)=Ar(Ca)+Ar(C)+3Ar(O)=40+12+48=100
• CuSO₄ – պղնձի սուլֆատ
• Mr(CuSO4)=Ar(Cu)+Ar(S)+4Ar(O)=64+32+64=160
• Al₂(SO₄)₃ – ալյումինի սուլֆատ
• Mr(Al2(SO4)3)=342

•       CO₂- ածխածնի օքսիդ
• Mr(CO2)=Ar(C)+2Ar(O)=12+32=44
•       SO₂ — ծծմբի օքսիդ
• Mr(SO2)=Ar(S)+2Ar(O)=32+32=64
•       CaO- կալցիումի օքսիդ
• Mr(CaO)=Ar(Ca)+Ar(O)=40+16=56
•         P₂O₅- ֆոսֆորի օքսիդ
• Mr(P2O5)=2Ar(P)+5Ar(O)=62+80=142

1. Ի՞նչ է զանգվածային բաժինը

Զանգվածային բաժինը ցույց է տալիս՝ նյութի բաղադրիչներից յուրաքանչյուրն ի՞նչ զանգվածով է ներկայացված ամբողջ խառնուրդի կամ միացության մեջ։
Շատ հաճախ այն արտահայտվում է տոկոսով (%):

w(%)=Ar×n / Mr x 100%

Հաշվի՛ր  նյութում տարրեր զանգվածային բաժինները:

•       CO₂- ածխածնի օքսիդ
• Mr(CO2)=Ar(C)+2Ar(O)=12+32=44
• w(C)=12×1/44×100=27,27
• w(O)=16×2/44×100=72,72
•       SO₂ — ծծմբի օքսիդ
• Mr(SO2)=Ar(S)+2Ar(O)=32+32=64
• w(S)=32×1/64×100=50
• w(O)=16×2/64×100=50
•       CaO- կալցիումի օքսիդ
• Mr(CaO)=Ar(Ca)+Ar(O)=40+16=56
• w(Ca)=40×1/56×100=71,42
• w(O)=16×1/56×100=28,57
•         P₂O₅- ֆոսֆորի օքսիդ
• Mr(P2O5)=2Ar(P)+5Ar(O)=62+80=142
• w(P)=31×2/142×100=43,66
• w(O)=16×5/142×100=56,33

———————-Երկրորդ մակարդակ

1.Որքա՞ն սիլիցիումի և ջրածնի ատոմ է պարունակում նշված քիմիական բանաձևով՝  

SiH4 արտահայտվող նյութի երկու մոլեկուլը: 

• 
  1և4
• 
  2և8
• 
  4և8
• 
  8և4

1. Հետևյալ շարքի 

NaOH,KOH,LIOH,CsOH

 քիմիական բանաձևերով արտահայտվող նյութերից որի՞ հարաբերական մոլեկուլային զանգվածն է 56:

1. Միացությունը կազմված է մեկ ատոմ սիլիցիումից և երկու ատոմ մագնեզիումից: Նշված միացությունը ստանալու նպատակով ի՞նչ զանգվածային հարաբերությամբ պետք է վերցնել համապատասխան պարզ նյութերը, որպեսզի առանց մնացորդի փոխազդեն:                 SiMg2

12:7

Միացությունը բաղկացած է մեկ ատոմ ածխածնից և երկու ատոմ թթվածնից:

Նշված միացությունը ստանալու նպատակով ի՞նչ զանգվածային հարաբերությամբ պետք է վերցնել համապատասխան պարզ նյութերը, որպեսզի նրանք ամբողջությամբ փոխազդեն՝ առանց մնացորդի։

CO2

3:8

5.Որոշել ազոտ տարրի օքսիդացման աստիճանները հետևյալ օքսիդներում. N2O, NO, N2O3, NO2, N2O5 

N2⁺¹ O‐²,

N+² O-²,

N2+³ O3-²,

N+⁴ O2-²

N2+⁵ O5-²

6. 0,2 մոլ նատրիումի հիդրօքսիդի զանգվածը հավասար է:

n=m/M

m=n×M

n=0,2 մոլ

M=Mr=40գ/մոլ

40×0,2=8

8 գ

1. Նշված քիմիական բանաձևերով (

NiSO4,NiCl2,Ni(NO3),NiO2) արտահայտվող միացություններից որի՞ մոլեկուլի  բաղադրությունում է մետաղ տարրի զանգվածային բաժինը 45,38%: