Արխիմեդը սիրզակյան հին հունական գիտնական էր, մաթեմատիկոս և մեխանիկ: Նա մշակել է մեթոդներ տարբեր տեսակի մակերեսների և ծավալների հաշվարկման համար, որոնց գիտական աշխատանքները զգալիորեն գերազանցել են իրենց ժամանակը և արժևորել են միայն դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշվողականության ստեղծման դարաշրջանում:

Մաթեմատիկա և աշխարհագրություն

Արխիմեդը մեծ ներդրում է ունեցել մաթեմատիկայում։ Նա մշակել է մեթոդներ մակերեսների և ծավալների հաշվարկման համար, ինչպես օրինակ՝ էլիպսի մակերեսի, կոնիկ հատվածի մակերեսի, գնդի և գնդակի ծավալների համար: Նրա աշխատանքները ներառում են նաև՝ Արխիմեդյան խրվածքների հատկությունների ուսումնասիրություն և այսպիսի գեղարվեստական թվային շարքերի գործարկում: Նա հայտնի է նաև «Հերոնի բանաձևը»՝ եռանկյունի մակերեսի հաշվարկման համար:

Մեխանիկա և ֆիզիկա

Արխիմեդը համարվում է մեխանիկայի հիմնադիրներից մեկը։ Նա ուսումնասիրել է բալկաների բեռների բաշխումը և գտել է տարբեր մարմինների ծանրության կենտրոնը: Նա նաև հայտնի է Արխիմեդյան օրենքով՝ հեղուկում լողացող մարմինների հավասարակշռության մասին: Նրա հայտնի հայտնագործություններից է Արխիմեդյան պտտակը՝ ջրի բարձրացման մեխանիզմ, որը իր ժամանակի համար նորարար էր:

Աստղագիտություն

Արխիմեդը զբաղվել է նաև աստղագիտությամբ։ Նա մշակել է սարք՝ արևի անկյունային տրամագծի հաշվարկման համար և կառուցել է երկնային գնդակ, որը թույլ էր տալիս դիտել աստղերի շարժումները, լուսնի փուլերը և արեգակային ու լուսնային միացությունները։

Կենսագրություն և ժառանգություն

Արխիմեդը ծնվել է Սիրակուսներում, Սիցիլիայի կղզում։ Նա եղել է Սիրակուսների թագավոր Գիերոն II-ի խորհրդականը և կազմակերպել է քաղաքը ռիմյան զորքերից պաշտպանելու մեխանիկական միջոցները։ Նրա մահը եղել է 212 մ.թ.ա.՝ Սիրակուսների թիրախի ժամանակ, որտեղ նա սպանվել է ռիմյան զինվորների կողմից: Ըստ ավանդույթի, վերջին խոսքերը եղել են «չհպվեք իմ նախագծերին»: Նրա գերեզմանի վրա դրված է եղել քանդակ՝ գնդի և այն շրջապատող սիլինդրի պատկերով, որը խորհրդանշում է նրա հայտնի հայտնագործությունը։